1W - lampki rowerowe z diodami wysokiej mocy
Oświetlenie 1W robi od pewnego czasu wielką furorę na ścieżkach rowerowych.
Większość dostępnych obecnie lampek rowerowych wyposażona jest w diody LED. Diody te zużywają dużo mniej energii niż tradycyjne oświetlenie żarowe, co więcej - są znacznie trwalsze i ciężko jest je uszkodzić mechanicznie. Oprócz dobrze znanych od wielu lat zwykłych LED, pojawiły się nowoczesne diody wysokiej mocy. Symbolem 1W producenci oznaczają szeroką gamę emiterów o mocy oscylującej wokół 1 wata, chociaż część lampek wykorzystuje diody o jeszcze większej mocy dochodzącej do 3 W. W oparciu o takie źródło światła można budować bardzo mocne lampki, do niedawna dostępne jedynie w technologii żarowej. Ich zdecydowaną zaletą jest niewielki rozmiar i masa. Oczywiście diody wysokiej mocy potrzebują znacznie więcej energii niż tradycyjne, jednak w porównaniu do światła żarowego charakteryzują się znacznie większą sprawnością. Zastosowanie diod wysokiej mocy wymaga specjalnych układów zasilających, odpowiedniego systemu chłodzenia oraz soczewek ogniskujących, co może nieco komplikować budowę lampki oraz podnosić jej cenę. Jednak mimo to producenci sprzętu rowerowego chętnie korzystają z nowej technologii, prześcigając się w prezentowaniu coraz to nowych modeli, stąd wybór odpowiedniego do naszej jazdy produktu może nie być prosty.
Zasilanie
Czasy ślizgających się i wyjących dynam są już dawno za nami. Można je co prawda jeszcze spotkać, ale obecnie najpopularniejszy sposób zasilania lampek to różnego rodzaj baterie oraz akumulatory. Diody LED wymagają bardzo precyzyjnego zasilania odpowiednim napięciem oraz prądem. Producenci lampek stosują specjalne układy, które powinny zapewnić w miarę równomierne oświetlenie w trakcie rozładowywania baterii. Do zasilania lampek najczęściej używane są popularne i szeroko dostępne baterie AA oraz AAA (potocznie nazywane paluszkami). Zdarzają się także lampki z własnymi dedykowanymi akumulatorami, które znajdują się w zasobnikach, montowanych najczęściej do ramy roweru. Zasilanie takie wymaga oczywiście specjalnej ładowarki, która powinna znajdować się w zestawie razem z lampką. Dedykowane akumulatory dołącza się przede wszystkim do mocniejszego oświetlenia, pobierającego dużo prądu.
Większość lampek zasilanych 1,5 woltowymi bateriami AAA lub AA z powodzeniem działa na popularnych akumulatorach NiMH o napięciu 1,2 V. Zastosowanie akumulatorów może znacznie obniżyć koszty użytkowania lampek, zwłaszcza tych mocniejszych. Czas pracy na akumulatorach nie powinien być krótszy od bateryjnego, lampka może jednak świecić nieco słabiej z racji niższego napięcia. Dla niektórych rowerzystów, szczególnie tych poruszających się po mieście, dobrym rozwiązaniem może okazać się zastosowanie piasty z prądnicą jako źródła zasilania. Opory takiej piasty są praktycznie niezauważalne, co więcej - oświetlenie działa nawet przy niewielkich prędkościach. Wadą może być znaczna masa prądnicy oraz oplatające ramę przewody podłączeniowe.
Zastosowania
Tak jak praktycznie z każdym elementem rowerowym, tak i w lampkach nie ma rozwiązań uniwersalnych. Zależnie od sposobu i miejsca, w którym lampka będzie używana, trzeba dobrać odpowiedni jej rodzaj. Istotnymi parametrami są: jasność, szerokość i kształt wiązki światła oraz kształt i wielkość klosza lampki. Należy także pamiętać o komplikacji montażu, masie i oczywiście cenie. Do poruszania się po oświetlonym mieście w zupełności wystarczają lampki o przeznaczeniu sygnalizacyjnym, czyli niezbyt mocne, ale charakteryzujące się bardzo długim czasem świecenia. Lampki takie nie muszą mocno oświetlać drogi, za to rower w nie wyposażony powinien być dobrze widoczny dla innych uczestników ruchu, także z boku (klosz lampki o odpowiednim kształcie). Niezwykle popularne są lampki z trybem migającym, który zapewnia bardzo długi czas pracy i dobrą widoczność. Mają one jednak swoich przeciwników: wiele osób twierdzi, że takie oświetlenie irytuje i rozprasza innych uczestników ruchu. Jeśli chcemy bezpiecznie poruszać się po nieoświetlonych drogach lub ścieżkach, lampka powinna dobrze oświetlać obszar przed rowerem. Należy wówczas zastosować lampkę o większej mocy, co może być okupione krótszym czasem działania.
Najbardziej wymagające jest oświetlenie dla osób jeżdżących w trudnym terenie. Kręta leśna ścieżka czy kamienisty szlak wymagają dobrej widoczności przeszkód, które mogą niespodziewanie wyłonić się z ciemności przed nami. Do takich warunków nadają się najmocniejsze lampki z odpowiednio szerokim kątem świecenia. Rowerzyści planujący dłuższy wypad nocny, będą jednak mieli problem z zapewnieniem zasilania. Warto więc zadbać, by w plecaku znalazł się dodatkowy akumulator.
Podsumowanie
Komplet lampek jest obowiązkowym wyposażeniem roweru. Jednak to nie przepisy a zdrowy rozsądek powinny skłonić nas do zamontowania w naszym jednośladzie przynajmniej podstawowego oświetlenia. W czasach, gdy wszyscy chcą ubrać rowerzystów w odblaskowe kamizelki, nie dawajmy kolejnych argumentów za tym pomysłem jeżdżąc bez oświetlenia. Kupując lampkę zastanówmy się dobrze nad jej przeznaczeniem oraz źródłem zasilania. Jeżeli mamy w domu jakiś komplet akumulatorów (do aparatu lub innego urządzenia), warto dobrać lampkę która do nich pasuje. Sprawdźmy, czy dołączone do lampki mocowanie będzie pasować na naszą kierownicę, czy jest solidne i umożliwia prosty montaż i demontaż lampki (bardzo istotne w rowerach miejskich). Niektóre mocowania mają pewien zakres regulacji na boki, co też może być przydatne. Większość lampek montujemy na kierownicy, co determinuje ich położenie w pionie. Pamiętajmy jednak o odpowiednim ustawieniu kąta świecenia, tak, by oświetlić sobie drogę, nie rażąc innych.
Powyższy tekst jest fragmentem prezentacji, jaką zamieściliśmy w numerze bikeBoard 4/2009 (gdzie kupić)